ادبیات فارسی متوسطه دوره اول (عارفی)

پرسش انکاری (استفهام انکاری)

 در شعر فارسی، اغلب جمله هایی که در آنها به ظاهر پرسش مطرح می شود، در واقع پرسشی نیستند بلکه می خواهند خبر یا دستوری را با تاکید بیش تر بیان کنند؛ به چنین جمله هایی پرسشی منفی یا استفهام انکاری می گویند. 

کجا به کوی حقیقت گذر توانی کرد؟ = به کوی حقیقت نمی توانی گذر کنی(راه یابی).

چه (چرا ) داری تو چندین امید؟ = چندین امید نداشته باش.

چه (چرا) زنم . دم؟ = نباید دم بزنم.

چرا نزند؟ = باید بزند(«کِشت » خواندید یا «کُشت»؟ )

در مصراع اول، مقصود شاعر از جمله ی پرسشی، واقعاً بیان پرسش است. (چه قصدی داری و درمان این کار چیست؟) اما در مصراع دوم استفهام انکاری دیده می شود؛ براین رفته تا چند خواهی گریست؟= برای این رفته (مرده) نباید بیش از این گریه کنی (گریه کردن کافی است.)

 در پرسش انکاری، پرسش به صورت مثبت و پاسخ منفی است. در پرسش تأکیدی، پرسش منفی و پاسخ مثبت است. آیا پایان کار همۀ ما مرگ نیست؟ بله، هست.( پرسش تأکیدی )

تمرین : در کدام یک از بیت های زیر جمله ی پرسشی منفی (استفهام انکاری) دیده نمی شود؟

• 1- تا چند زمین نهاد بودن / سیلی خور خاک و باد بودن؟                                               نظامی
• 2- گردن چه نهی به هر قفایی[2] / راضی چه شوی به هر جفایی؟                                نظامی
• 3- تهمتن چنین داد پاسخ که نام / چه پرسی؟ کز این پس نبینی تو کام                           فردوسی
• 4- که گفتت برو دست رستم ببند؟ / نبندد مرا دست چرخ بلند                                        فردوسی
• 5- چه باید مرا جنگ زابلستان / و گر جنگ ایران و کابلستان؟                                          فردوسی
• 6- که ای نفس، من درخور آتشم / به خاکستری روی درهم کشم؟                                  سعدی
•  7- اگر هفت کشور به شاهی تو راست / چرا رنج و سختی همه بهر ماست؟                    سعدی    
• 8-  بگفتا حکایت کن ای نیک بخت / که چون (چگونه) سهل شد بر تو این کارِ سخت؟           سعدی

پاسخ:

در بیت های چهارم، هفتم و هشتم پرسش منفی دیده نمی شود.

درون یک فضاپیما را كه روی كره ماه توقف كرده تصور كنید و تصویر ذهنی خود را بنویسید

در این مطلب برای شما انشای فضاپیما کتاب مهارت های نوشتاری نهم را آماده کرده ایم

نام انشا: فضاپیما

نام انشا به انگلیسی:  Spacecraft

کتاب: مهارت های نوشتاری نهم

صفحه: ۵۸

انشای فضاپیما صفحه ۲۴ کتاب مهارت های نوشتاری نهم:

چیزی در فضا در حال حرکت است بی شک یک فضاپیماست کارکنان آن مثل یک ماشین کوکی گویا از قبل برنامه ریزی شده اند و به طور منظم مشغول انجام کار هستند

از طریق بلندگو اطلاع میدهند که به زودی در سطح کره ماه توقف میکنند اینک زمان آن فرا رسیده است که از فضاپیمایی که مدت زیادی در فضای کوچک آن زندگی کرده اند خارج شوند

اما فضای ماه ناشناخته و جدید است کمی متعجب و نگرانند چه کسی حاضر است به عنوان اولین نفر از فضاپیما خارج شود و روی سطح ماه قدم بگذارد؟

زمان پرتاب فرا رسیده بود و من حسی غیر قابل توصیف داشتم حسی که با ترس و هیجان آمیخته شده بود
باورم نمیشد دقایقی دیگر به آرزوی همیشگی خودم که از دوران کودکی ام با من بود میرسیدم
وقتی موتور ها روشن شدند بی اختیار فریاد زدم همه این رفتار ها طبیعی بود چون همه فضا نوردان هنگام پرتاب احساساتی میشوند
و در آن لحظه باور هر چیزی برای من دشوار بود نگاهی به اطراف انداختم رو به روی من چراغ ها رادار ها و سیستم های کنترلی و دکمه های زیادی وجود داشت
که خیلی پیچیده بودند و من از آن ها اطلاعات زیادی نداشتم به همین دلیل کنجکاو شدم و یکی را بی اختیار فشار دادم ولی ناگهان با سر به دیواره فضاپیما خوردم و فریاد زدم چون سرم درد گرفته بود

همانطور که داخل فضاپیما معلق می چرخیدم و به این سو و آن سو میرفتم دوستانم کمکم کردند سر جایم بنشینم و بلا فاصله مشغول بررسی رادار ها شدم چون من و دوستانم یک تیم تحقیقاتی هستیم که قرار است به کره ماه سفر کنیم
سرانجام پس از چهار شبانه روز سفر در فضا بر روی کره ماه قدم گذاشتیم و این لحظه خیلی شکوهمند و زیبا بود چون ما بر روی کره ای قدم گذاشتیم که صد ها هزار سال خشک و بی روح بوده است
من و دوستانم روی ماه قدم میزدیم و با هر قدمی که بر میداشتیم نظاره گر حفره هایی بودیم که بعضا بزرگ یا کوچک بودند
بر روی این کره سرد سنگ های عجیب و غریبی پیدا میشد و خاک ماه تقریبا یک رنگ و در همه جا خاکستری بود صدا به راحتی منتقل نمیشد و سطح ماه مکانی خاموش و تاریک و بیصدا بود و این جا ترس و خوشحالی با هم پیوند خورده بودندمن و دوستانم سه ساعت بر روی کره ماه پیاده روی کردیم ولی اکنون دیگر زمان بازگشت فرا رسیده است و تحقیقات ما نیز کامل شده است و حال میلیون ها نفر در زمین منتظر ما هستند و ما در حال انجام مقدمات بازگشتیم